Uporczywy, nienaturalny lęk przed jakimś obiektem.

 

Uporczywy, nienaturalny lęk przed jakimś obiektem czy zjawiskiem, które jest obiektywnie bezpiecznie, nazywamy fobią. Jest on na tyle duży, że utrudnia lub dezorganizuje osobie nią dotkniętej życie, a w sytuacji zetknięcia się z bodźcem powodującym lęk – wywołuje przerażenie. Jakie są najczęstsze rodzaje fobii i jak można je leczyć?

Czym różni się fobia od zwykłego strachu?

Społeczeństwo często ignoruje lub bagatelizuje problemy osób z fobią, jeśli jednak zobaczy się, jak wygląda atak lęku, można szybko zmienić zdanie na ten temat. Przyjmijmy, że ktoś ma arachnofobię, czyli lęk przed pająkami. Wielu ludzi powie, że to nic dziwnego, bo pająki powszechnie budzą odrazę i nie ma sensu nadawać temu formy fobii. Warto jednak zauważyć, że 'normalna’ osoba, choć będzie brzydziła się pająka, to w razie potrzeby zabije go packą na muchy, wyniesie na gazecie z domu, strzepnie z ubrania lub po prostu ominie. Ktoś, kto cierpi na fobię, często nie będzie w stanie podjąć żadnego z tych działań. Na widok pająka ogarnie go paraliżujący strach, wpadnie w histerię, albo ucieknie z miejsca, gdzie był pająk i do niego nie wróci, dopóki ktoś go stamtąd nie usunie.

Najczęściej spotykane rodzaje fobii – specyficznych.

Fobia może dotyczyć tak naprawdę wszystkiego: można bać się przedmiotów, zjawisk, zwierząt, sytuacji międzyludzkich. Jednymi z najczęściej spotykanych są zoofobie, czyli lęki przed różnymi rodzajami zwierząt, np. wspomniana arachnofobia, lęk przed wężami – oidofobia, przed psami – kynofobia, przed ptakami – awizofobia.

Wiele fobii dotyczy zjawisk naturalnych i środowiska: brontofobia to lęk przed burzą, akrofobia – lęk przed wysokością, a nyktofobia – lęk przed ciemnością.

Tak zwane fobie sytuacyjne dotyczą różnych sytuacji, w których może znaleźć się człowiek. I tak np. klaustrofobia to lęk przed zamknięciem w małym pomieszczeniu/ograniczonej przestrzeni, a awiofobia jest lękiem przed lataniem samolotami.

Najbardziej utrudnia życie jednak fobia społeczna, która jest lękiem przed kontaktami z innymi ludźmi. Podobnie uciążliwa może być ksenofobia – lęk przed obcymi ludźmi, czy seksofobia – lęk przed osobami płci przeciwnej.

Lista fobii wydaje się nie kończyć i tak naprawdę trudno znaleźć coś, wobec czego nikt na świecie nie odczuwa lęku. .

Jak leczy się fobie?

Na fobie cierpi bardzo duża część społeczeństwa, jednak w wielu przypadkach pozostaje ona niezauważona przez innych, szczególnie gdy pojawia się tylko w pewnych rzadkich okolicznościach i nie utrudnia codziennych czynności. Fobia może mieć jednak groźniejsze oblicze. Część osób, które cierpią z powodu fobii, nie jest w stanie wyjść przez nie z domu, unika korzystania z windy, samolotu albo rozmów z obcymi ludźmi.
W takich sytuacjach funkcjonowanie w społeczeństwie może już być bardziej zaburzone, utrudniać pracę, stać się powodem kłótni w rodzinie, problemów w związku i tak dalej.
Jednak najstraszniejsza nawet i najbardziej zakorzeniona fobia ma swoje źródło. Psychoterapia pozwala do niego dotrzeć i rozpocząć proces leczenia. Jedną z metod walki z fobią jest stopniowe oswajanie z sytuacją lękową i w miarę upływu czasu, ekspozycja na bodziec wywołujący przerażenie. Stosowane są także techniki poznawcze i ćwiczenia relaksacyjne.
Przynosi to bardzo dobre efekty – na tyle dobre, że niektórzy całkowicie oswajają swoje lęki i są w stanie robić rzeczy, których nigdy wcześniej by nie zrobili – wjechać na taras widokowy na ostatnim piętrze, pogłaskać psa, przejść obojętnie obok pająka czy zasnąć bez zapalania przy łóżku lampki.

E.Ś.